در مورد سبک های دلبستگی تا به حال چیزی شنیده اید؟ دلبستگی و سبک های دلبستگی بخاطر نقش مهمی که در تعاملات، روابط و سلامت روان ما ایفا می کنند، بسیار مهم و حائز اهمیت هستند. هر کودکی، برای بقا و زنده ماندن احتیاج به مراقبت دارد و شیوه ی بودن و حضور داشتنِ مراقب، در کودک، سبک های دلبستگی متفاوتی را رقم می زند. هر کودکی معمولا تا دو سالگی سبک دلبستگی مورد نظر را کسب می کند. اما اگر نمیدانید این سبک ها چه نام دارند؟ تا ادامه ی مقاله با ما همراه باشید.
انواع سبکهای دلبستگی
بر اساس تحقیقات جان بالبی روانشناس و پژوهشگر بزرگ و آینزورث، چهار نوع سبک دلبستگی وجود دارد:
دلبستگی ایمن
کودکانی که دارای سبک دلبستگی ایمن هستند، در کنار والدین خود احساس آرامش و امنیت میکنند، اگر مراقب اصلی، کودک را ترک کند، کودک نگران می شود اما به کاوش و بازی کردن خود ادامه میدهد چرا که میداند حتما مادر برمیگرد. آنها مراقب را یک پایگاه امن میدانند و به او اعتماد لازم و کافی دارند.
دلبستگی اضطرابی
این کودکان، زمان جدایی از والدین به شدت مضطرب میشوند و ناآرامی میکنند، اما زمانی که والد برمیگردد، اوضاع آرام نمی شود و آنها احساس آرامش نمی کنند و حتی ممکن است پرخاشگری هم بکنند. والدین آنها کسانی بوده اند که در رفتار خود ثبات نداشته و کودک به مراقب اصلی اعتماد ندارد، چرا که نمیداند مادر میماند یا مجدد او را ترک می کند، مانند افراد مضطرب، آنها در هاله ای از ابهام زندگی می کنند.
دلبستگی اجتنابی
کودکان با سبک دلبستگی اجتنابی، اینگونه هستند که هنگام جدایی از والد، واکنش خاصی نشان نمی دهند و بی تفاوت عمل می کنند. گویی والدین آنها، والدین در دسترسی نبوده اند و انگار این کودکان دوباره نمی خواهند که ضربه بخورند، پس تبدیل به کودک یا بزرگسالانی مستقل می شوند که برای رفع نیازهای خود، تنها به خودشان اعتماد دارند.
دلبستگی آشفته
این نوع دلبستگی، ترکیبی از وابستگی اضطرابی و اجتنابی هست. والدین این کودکان رفتار مشخصی نداشته اند و همانطور که از اسم این سبک دلبستگی مشخص است، آنها رفتار آشفته ای از خود نشان میدهند.
از بین این ابن چهار سبک دلبستگی، 3 سبک دلبستگی اضطرابی، اجتنابی و آشفته جز سبک های دلبستکی ناایمن هستند که می توانند موجب رفتار وابستگی مرضی شوند. در ادامه قصد دارم تا به هشت نشانه ی افرادی که مشکل وابستگی دارند، بپردازیم.
وقتی مشکل در وابستگی داریم، چه اتفاقی می افتد؟
یک) از افراد نادرست خوشتان می آید:
یکی از کارهایی که وابستگی با انسان می کند این موضوع است که وقتی تاریخچه ی روابط گذشته را بررسی میکنید، میبینید که انگار همیشه در روابط تان از یک الگوی مشخص پیروی کرده اید و به جای عشق بی قید و شرط، درگیر روابط عاطفی با افرادی شده اید که از نظر احساسی ناپایدار هستند یا تلاش می کنید که شخص مقابل را کنترل کنید.
دو) نیاز به تایید متقابل دارید:
اگر درگیر وابستگی باشید نه دلبستگی ایمن، همیشه به دنبال تایید و توجه طرف مقابل هستید و اگر این توجه را دریافت نکنید، احساس ناکافی بودن میکنید و در نتیجه، حس رضایت و خوشنودی را تجربه نمی کنید. گاهی اینقدر این وابستگی زیاد و غیر قابل کنترل است که هم خودتان و هم شخص مقابل را کلافه می کند.
سه) نیاز سیری ناپذیر به رصد طرف مقابل دارید:
شما به یک نفر وابسته شده اید و نمیدانید که بدون او باید چه کنید! پس شروع می کنید به کنترل کردن طرف مقابل و هر لحظه و هر جا او را رصد می کنید، شما از ابهام بیزارید برای همین تلاش می کنید تا با تماس های مکرر و چک کردن های بی وقفه، اوضاع را کنترل کنید و به دست بگیرید. هر گونه ابهام برای شما به معنای نگرانی و تجربه ی اضطراب است، برای همین نباید بگذارید که درگیر ابهام شوید.
چهار) خود مختاری خود را از دست می دهید:
در وابستگی شدید، شما نیاز های خودتان را فراموش می کنید و مدام به نیازها و علایق طرف مقابلتان اهمیت می دهید. شما در این رابطه به خودتان اولویت نمی دهید و همیشه و همه جا طرف مقابل است که اولویت دارد و لایق دیده شدن است.
پنج) کنترل گری و افکار وسواس گونه دارید:
هر گونه شرایط یا پیامی که بیانگر دوری از طرف مقابل باشد، شما را بهم می ریزد. شما اسم این وابستگی شدید را شاید عشق یا حساسیت بگذارید اما چیزی که باید بدانید این است که این حساسیت یا عشق نیست و این رفتار به شدت به سلامت روان شما و طرف مقابلتان آسیب می زند.
شش) برای حفظ چیزی که نیست تلاش می کنید:
همانطور که پیش تر صحبت کردیم، افراد وابسته، جذب افرادی می شوند که ثبات و پایداری لازم را ندارند، حال تصور کنید که فرد وابسته، برای نگه داشتن رابطه ای که امن نیست و در آن حس اعتماد وجود ندارد، مدام تلاش میکند و برای زنده نکه داشتن آن هر کاری میکند. ولی واقعیت این است؛ شخصی که خواهان یک رابطه ی باثبات نیست و هر جوری که دوست دارد، رفتار می کند، در نهایت کاری به تلاش ها و کنترل گری های شما ندارد.
هفت) از هر گونه نزدیکی اجتناب می کنید:
افرادی که مشکل وابستگی دارند، می توانند بر خلاف تمام موارد بالا نیز رفتار کنند، یعنی نسبت به هر گونه نزدیکی و صمیمیت، احساس اضطراب پیدا کنند و دور خودشان یک حصار بکشند و اجازه ندهند که افراد از یک حدی بیشتر، به آنها نزدیک شوند.
هشت) معمولا سرد هستید!
یکی از شکایت های عمده در ارتباط با افرادی که مشکل وابستگی دارند، این مسئله هست که بشدت سرد و بی احساس هستند. البته که این سرد بودن می تواند برای آنها معناهای متفاوتی داشته باشد، مثلا ممکن است فکر کنند که با این سردی، در حال مدیریت رابطه هستند.