شاید به نظر منطقی نرسد ولی خیلی اوقات مراجعین به درمانگر خود دروغ می گویند! طبیعتا صحبت کردن از فراز و فرود های یک زندگی، اتفاقاتی که پیش آمده و تجربیات تلخی که موجب تروما شده اند، کار آسانی نیست. اما سخت بودن یک پروسه به این معنی نیست که می توان آن را دور زد و از آن عبور کرد. دروغگویی به درمانگر کاملا زیان باراست و می تواند مسیر درمان را تغییر دهد. اما چطور می شود که یک فرد برای درمان هزینه پرداخت می کند ولی در مورد اتفاقات پیش آمده صادق نیست و دروغ می گوید؟ مطالعات نشان می دهند که بخش قابل توجهی از مراجعان در برخی موارد و موضوعات به درمانگر خود دروغ می گویند، اینکه چرا این اتفاق می افتد و دلیل پشت پرده ی آن چیست؟ موضوعی است که قرار است در این مقاله در مورد آن صحبت کنیم. معمولا مراجعین به چهار دلیل به روانشناس خود دروغ می گویند که شامل این موارد هستند:
یک) عدم اعتماد (هیچ حقیقتی بدون اعتماد ایجاد نمی شود)
قاعده ی اصلی و اساسی درمان این است که هر چه به ذهن تان می رسد را بیان کنید. البته که این کار آسان نیست مخصوصا اگر در تجربیات قبلی تان از اعتمادتان سو استفاده شده باشد و خیانت دیده باشید. مهم ترین عامل در ایجاد رابطه ی درمانی، حس اعتماد است. به خصوص در جلسات اول، مسئله ی اعتماد بسیار قابل توجه است. اعتماد زمانی ایجاد می شود که شما احساس کنید که درمانگرتان فرد امنی است و می توانید خیلی راحت به او انتقاد کنید و از احساسات خود بگویید. طبیعتا بین شما و درمانگر احساسات متفاوتی ایجاد خواهد شد، ممکن است یکبار به او احساس عشق و دوست داشتن داشته باشید و یکبار از او متنفر باشید. شما بر روی صندلی اتاق درمان نشسته اید و قرار است احساسات خود را به واضح ترین شکل ممکن ابراز کنید و برای ابزارِ خود، نیاز به درمانگری دارید که بدانید به شما اعتماد دارد و گوش می دهد بدون آنکه شما را قضاوت کند یا برنجاند.
دو) شرم و ترس از قضاوت:
شایع ترین دلیلی که موجب دروغ گفتن مراجع به درمانگر می شود، همان دلیلی است که افراد به نزدیکان خود دروغ می گویند یعنی ترس از قضاوت و شرمگین شدن! ما به عنوان یک انسان تجربیات ناراحت کننده ای داشته ایم یا ممکن است کارهایی را انجام داده باشیم که از دید عموم کار بهنجار و خوبی نبوده باشد؛ مانند مصرف مواد مخدر، روابط جنسی، روابط عاطفی گوناگون و بسیاری موارد دیگر که فکر میکنیم با گفتن آنها ممکن است که قضاوت شویم. ما با نگاه همیشگی خود به اتاق درمان می رویم و فکر میکنیم که صحبت کردن در مورد این تجربیات موجب می شود تا درمانگرمان فکر کند که ما انسان خوبی نیستم، پس از گفتن آنها اجتناب می کنیم.
سه) دروغ گفتن به خودتان
گاهی اوقات دلیل دروغ گفتن محافظت از یک تصویر و روایت است و ما نمی خواهیم بپذیریم که روایت های ذهنی ما اشتباه بوده اند. همه ی ما با یک روایت مخصوص به خودمان وارد اتاق درمان می شویم ولی در اتاق درمان اتفاق دیگری می افتد و تصورات ما تغییر می کنند! درست است که ما درک می کنیم که روایت دیگری نیز وجود داشته اما آیا آماده ی پذیرش آن هستیم؟ می توانیم بپذیریم که اینهمه سال دنیایی را برای خود ساخته بودیم که الان میبینم واقعی نبوده! دروغ گفتن به خودمان قبل از شروع درمان مربوط به عدم آگاهی است و دروغ گفتن بعد از آگاهی از روایت های متفاوت، به معنای عدم پذیرش است که با گذشت زمان، مراجع به پذیرش می رسد و صداقت جای خودش را به دروغگویی می دهد.
چهار) وصل نکردن نقاط
افرادی که درگیر تروما یا یک مسئله ی دردناک می شوند، به علت سرکوب کردن، ممکن است نتوانند کل یک ماجرا یا موضوع را پردازش کنند و در ذهنشان پر از نقاط مختلفی شود که به هم وصل نیستند و همین موضوع موجب می شود تا فرد به کل یک موضوع یا مسئله اگاه نباشد و در مورد آن کل حقیقت را نگوید.
اگر دروغ بگوییم درمان مان موثر خواهد بود؟
به عنوان یک انسان، طبیعی است که به همه ی ابعاد یک موضوع آگاه نباشیم و جدا ازین هیچ انسانی نیست که سیاه یا سفید باشد و همه ی ما در زندگی کارهایی انجام داده ایم که بابتشان احساس شرم می کنیم و فکر میکنیم که اگر کسی از آن مطلع شود ممکن است که ما را قضاوت کند. در این شرایط بهترین کار این است که به درمانگرمان بگوییم؛ مواردی نیز وجود دارند که فعلا قادر به صحبت کردن در موردشان نیستیم. خوبی این جمله این است که می توانید حتی با درمانگرتان صحبت کنید که چرا آمادگی حرف زدن در مورد این موضوع را ندارید یا چرا برایتان دردناک است؟ مطمئن باشید اگر درمانگر خوبی انتخاب کرده باشید و رابطه ی درمانی خوبی را با درمانگر پیدا کرده داشته باشید، به مرور دروغ ها کنار رفته و تصمیم میگیرید که صادق باشید!